Siarka (S) to jeden z podstawowych składników pokarmowych roślin, zaliczany – obok azotu (N), fosforu (P), potasu (K), wapnia (Ca) i magnezu (Mg) – do tzw. makroelementów. Choć potrzeby roślin względem siarki są duże, ten pierwiastek wciąż bywa pomijany w praktyce nawożenia. Tymczasem jego obecność jest niezbędna do prawidłowego wzrostu, wysokiej jakości plonów i odporności roślin na stresy środowiskowe.
Znaczenie siarki dla roślin
Siarka uczestniczy w wielu kluczowych procesach metabolicznych:
• wspiera syntezę białek i tłuszczów,
• wpływa na smak i zapach warzyw (np. cebuli, czosnku),
• zwiększa zawartość karotenu,
• poprawia jakość nasion roślin oleistych,
• aktywuje enzymy i wspomaga fotosyntezę,
• poprawia wykorzystanie azotu,
• wzmacnia odporność na choroby, suszę i niskie temperatury.
Jest też niezbędna do tworzenia aminokwasów siarkowych (cysteina, metionina), witamin (np. B1) i związków aromatycznych. Rośliny o wysokim zapotrzebowaniu na siarkę to m.in. rzepak, soja, lucerna, koniczyna, groch, fasola, słonecznik, cebula, czosnek, ziemniaki, kukurydza, buraki i zboża. Z hektara mogą pobrać nawet 40 kg S lub więcej.
Siarka w glebie – formy, obieg i dostępność
W glebie siarka występuje w formach organicznych i nieorganicznych. Jej dostępność dla roślin zależy od:
• zawartości materii organicznej,
• aktywności mikroorganizmów,
• warunków tlenowych,
• pH gleby.
W warunkach tlenowych związki siarki organicznej przekształcają się w siarczany (SO₄²⁻) – przyswajalną formę dla roślin. W warunkach beztlenowych może powstawać siarkowodór (H₂S), który wiąże się z żelazem i tworzy trudno dostępne siarczki. Na glebach lekkich siarka łatwo ulega wymywaniu, co sprzyja jej deficytom – zwłaszcza w regionach oddalonych od przemysłowych źródeł emisji SO₂.
Objawy niedoboru i skutki
• Pierwsze oznaki niedoboru siarki to:
• chloroza (żółknięcie) młodych liści,
• ograniczenie wzrostu,
• sztywność i kruchość tkanek,
• w rzepaku – blade kwiaty, łukowato wygięte liście, zdeformowane strąki.
Niedobory wpływają na jakość i ilość plonów – np. w rzepaku mogą obniżyć plon nawet o 30% z powodu słabego zapylania. Ponadto ograniczają zawartość białka i tłuszczów w roślinach.
Uwaga: siarka uwalnia się stopniowo – nawożenie warto zaplanować z wyprzedzeniem. Jej efektywność wzrasta przy optymalnym pH gleby (ok. 6,0–6,5), dlatego należy monitorować odczyn i w razie potrzeby wykonać wapnowanie.
Siarka a inne składniki pokarmowe
Siarka ściśle współdziała z innymi składnikami:
Zacznij od analizy gleby
Aby nawożenie siarką było skuteczne, warto zlecić analizę gleby – określić jej pH oraz zawartość makroelementów. Takie badanie można wykonać w Okręgowych Stacjach Chemiczno-Rolniczych. To prosty krok, który pozwoli zoptymalizować nawożenie i zwiększyć opłacalność produkcji.
Urszula Zimnoch
Dr inż. Nauk Rolniczych
